Η Αθήνα κάποτε…

Omonoia Square – 1930’s ( travelinyourmind.wordpress.com/)

Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι σκλάβος του εκσυγχρονισμού: δεν υπάρχει πρόοδος που να μην καταλήξει να τον υποδουλώσει εντελώς

Πολ Βαλερί

• Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΤΣΟΥΛΙΑΣ
• https://www.timesnews.gr

Όχι δεν ισχυρίζομαι ότι θα ήταν καλύτερη η Αθήνα, αν δεν άλλαζε, αν δεν άλλαζε διαρκώς στο διάβα του χρόνου. Άλλωστε ποιο θα ήταν το νόημα της μνήμης και της νοσταλγίας αν δεν είχαμε τη διαρκή αλλαγή των πραγμάτων; Τι θα νοσταλγούσαμε αν δεν είχε κάτι χαθεί; Αλλά και πέραν τούτου, μπορεί να υπάρξει το «καινούργιο» αν δεν καταστραφεί έστω εν μέρει το «παλιό»; Μπορεί να υπάρξει η έννοια της δημιουργίας χωρίς την έννοια της καταστροφής; Και επιπλέον το όλο ζήτημα είναι βαθιά φιλοσοφικό και επιστημονικό, η διαρκής αλλαγή είναι η μόνη σταθερή πραγματικότητα. Και φυσικά γνωρίζουμε ότι η ρήση του Ηράκλειτου «τα πάντα ρει» είναι από τα πρώτα θεμελιακά εργαλεία της ορθολογικής σκέψης του ανθρώπου.

Ισχυρίζομαι όμως ότι η Αθήνα, η πόλη της δημιουργίας ενός θαυμαστού πολιτισμού, η Αθήνα της Ακρόπολης και του Παρθενώνα αδικήθηκε και αδικείται από τη στάση και συμπεριφορά των Nεοελλήνων.

Η μεγάλη μου απορία είναι γιατί καταστράφηκε σχεδόν εντελώς το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, γιατί δεν αναπτύχθηκε η πρωτεύουσά μας περιφερειακά, όπως συνέβη στις περισσότερες αντίστοιχες πόλεις της Ευρώπης, γιατί πνίγηκε η πόλη στο τσιμέντο, χωρίς σεβασμό στην κληρονομιά, χωρίς ανάσες πρασίνου. Ο Α. Τρίτσης ανέφερε πολύ χαρακτηριστικά ότι η προσομοίωση που έκαναν οι πρώτοι σχετικά ατελείς δορυφόροι για την Αθήνα ήταν εικόνα βράχου και όχι εικόνα πόλης, εξαιτίας της όλης δομής της και κυρίως λόγω της φοβερής οικοδομικής πυκνότητας.

Η σχέση του πολίτη με την πόλη του είναι σχέση ιερή, είναι σχέση ισχυρή. Εδώ διαρθρώνονται οι προσδοκίες του μέλλοντος και οι ιστορικές μνήμες. Η πόλη δεν είναι κυρίως τα κτίρια, είναι οι κάτοικοι και η σχέση του με το περιβάλλον τους, φυσικό και δομημένο, είναι ο κοινωνικός τους ιστός, είναι η πολιτιστική τους ακτινοβολία. Η ανάπτυξη της πόλης δεν είναι μόνο ευθύνη των πολιτικών και γενικά της πολιτείας. Η ανάπτυξη δεν μετριέται με το πόσο τσιμέντο θα πέσει σε μια περιοχή. Η αισθητική αντίληψη είναι αντίληψη ζωής. Όλος ο υλικός πλουτισμός είναι έωλος (η εποχή μας το μαρτυρά με τρόπο έντονο…), αν δεν έπεται του πνευματικού πλούτου, του μορφωτικού αγαθού, του πολιτιστικού κεκτημένου.

Πνιγμένος ο ιερός βράχος της Ακρόπολης, πολιορκημένοι οι ιστορικοί λόφοι της Αθήνας, μικρά μπαλώματα τα πάρκα στην απέραντη έρημο του τσιμεντένιου λεκανοπεδίου. Και οι κάτοικοι αυτής της πόλης πρέπει να βρουν τις μικρές απομονωμένες νησίδες των αρχαιολογικών χώρων για να νιώσουν την έκσταση του άφθαστου πολιτισμού, για να βρουν τα χνάρια της ιστορίας, για να κατανοήσουν έστω κατ’ ολίγον βιωματικά τι ήταν αυτή η περίφημη αρχαία Αθήνα. Αλλά πόσο διαφορετική θα ήταν η πρωτεύουσά μας, αν μπορούσες να κατεβαίνεις την Πανεπιστημίου ή να ανεβαίνεις τη Σταδίου ή να περιτριγυρίζεις το ιστορικό κέντρο και να νιώθεις το πολιτισμικό φορτίο της αρχαίας Αθήνας χωρίς το πνίξιμο του «τσιμεντένιου συνεχούς», να γεύεσαι την αισθητική των νεοκλασικών κτιρίων και να αναστοχάζεσαι για την όμορφη διαδρομή αυτού του ευλογημένου από τη θεά της σοφίας ιερού τόπου.

Νοσταλγώντας το χθες, νοσταλγούμε τη νιότη μας, αναχαιτίζουμε την επιδρομή του χρόνου, τινάζουμε τη σκόνη της φθοράς, δίνουμε αθανασία στα πράγματα και μέσω αυτών στον εαυτό μας. Γιατί πιέζουμε τον εαυτό μας για να θυμηθούμε το άλφα ή το βήτα γεγονός; Γιατί γευόμαστε μια αίσθηση πληρότητας και έκστασης όταν μια μικρή γωνιά μάς ανοίγει ένα παράθυρο στο χθες; Γιατί θέλουμε η θύμηση να είναι απόλυτα προσωπική και αν η θύμηση του άλλου δεν καταλύει και τη δική μας θύμηση, την προσπερνάμε; Με τη θύμηση του παλιούσυναντάμε τον εαυτό μας, τον εαυτό μας που δεν θέλουμε να χαθεί. Είναι αγώνας αδιάλειπτος, αγωνία διαρκής. Δεν είναι μόνο της σκέψης η φαντασία και η δημιουργικότητα ως προβολές στο μέλλον οι μοναδικοί τόποι της ευτυχίας μας, είναι και τα σκιρτήματα της μνήμης ως προβολή στο παρελθόν, είναι κυρίως το όνειρο που φτερουγίζει σε κάθε κατεύθυνση του χρόνου. Ενιαίος είναι ο χρόνος, ενιαία και δική μας στάση απέναντί του.

Κάποτε η Αθήνα… Και το σήμερα θα γίνει κάποτε και θα το νοσταλγήσουμε! Ας το αγαπήσουμε, ας το φροντίσουμε. Η καταστροφή θα κάνει τη δουλειά της, αλλά οφείλουμε να επιλέξουμε τι θα της δώσουμε ως λεία, οφείλουμε να διατηρήσουμε το αξιολάτρευτο, το διαχρονικό, το ωραίο και όμορφο. Αυτή είναι η ανάσα της ζωής, η έννοια του ωραίου. Γιατί το ωραίο δεν το αγγίζει, δεν το διαβρώνει η σκουριά του χρόνου, τέμνει τον χρόνο και συναντά του ανθρώπου την ομορφιά, του ανθρώπου την αγωνία.

Απολαύστε το καταπληκτικό αφιέρωμα που ακολουθεί. Είναι ξεχωριστή, θαυμάσια εργασία “συναδέλφων” σε αξιόλογες ιστοσελίδες. Ξεδιπλώνω το φωτογραφικό υλικό μόνο της μιας ιστοσελίδας. Μην χάσετε όμως κανένα!  Βέβαια πολύ όμορφο φωτογραφικό υλικό θα βρείτε στην ιστοσελίδα της ΕΡΤ, που είναι πάντα στη βιτρίνα του “Ανθολογίου”.  

• http://www.slideshare.net/antonistsiv/ss-7318831
• http://filikietaireia.blogspot.gr/2011/07/blog-post_28.html

BEAUTIFUL, OLD ATHENS

Πηγή:
http://christiannaloupa.wordpress.com/%CE%B7-%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5-beautiful-old-athens/

Κάποια γειτονιά της Αθήνας με φόντο τον Λυκαβηττό

1930 – Κηφισιά – Πλατεία Πλατάνου – Τροχονόμος

Δεκαετία 1930 – Δημοτικό Θέατρο (νυν Πλατεία Κοτζιά) – Κατεδαφίστηκε 1939!!!

Αρχές 1900 – Βίλλα Μαργαρίτα – Γωνία Μεσογείων και Βασιλίσσης Σοφίας (Ιδιοκτησία Ευστ. Λάμψα)!!!!

Οδός Σταδίου!! – Δεκαετία 1960 – Stadiou Street

Οδός Μιχαλακοπούλου!! – Δεκαετία 1960 – http://www.retromaniax.gr/vb/showthread.php?t=5264

Omonoia Square – 1930’s ( travelinyourmind.wordpress.com/)

1919

1900 Athens

1971 – Ο Πύργος των Αθηνών υπό κατασκευή – Athens Tower

Οδός Πανεπιστημίου – 1937 – Panepistimiou St.

Δεκαετία 1930 – Οδός Σταδίου – Stadiou st.

Πλάκα – 1919 – Plaka

Οδός Γεωργίου Α΄ – Αρχές 20ου αιώνα

1935 – Κιν/φος «Ορφεύς» – Λεωφ Βουλιαγμένης – «Orfeus» Cinema – Vouliagmenis Ave.

1906 – πιθανόν οδός Αθηνάς/Ερμού – probably Athinas/Hermou st.

Δεκαετία 1950 – Μοναστηράκι – Monastiraki Sq.

1925 – Ο παλιός σταθμός της Ομόνοιας – Old Omonoia RR station

Τέλη 19ου αιώνα – Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία – End of 19th century – Hotel Grande Bretagne

1912 – Οδός Ερμού – Hermou st. – Πηγή: skyscrapercity.com

1907 – ΕΛΑΙΩΝΑΣ –

1915 – ΟΙ ΠΡΙΓΚΙΠΕΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΝΗΣΙΩΤΗΣ, ΣΤΗ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΟΔΩΝ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΟΥ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ – ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ

Τα ξύλινα βαγόνια του Ηλεκτρικού της γραμμής Κηφισιά – Πειραιάς (το θηρίο) – Αρχές δεκαετίας ’70

Τα Αναφιώτικα – Δεκαετία 1920

Καλλιμάρμαρο Στάδιο – Αρχές 20ου αιώνα

1914 – Αμπελόκηποι – Η βίλλα Θων – Μπροστά στο κτίριο ποζάρει πιθανόν η οικογένεια Θων (Αρχείο ΕΡΤ)

46ο Γυμνάσιο – Ασκληπιού 183 και Λάμπρου Κατσώνη (κοντά στη Λ. Αλεξάνδρας) – κηρύχθηκε διατηρητέο

Η οικία Σαριπόλου στην οδό Πατησίων – Κατεδαφίστηκε το 1960 – Saripolos mansion – Demolished 1960

Αλυσίδα (τέρμα Πατησίων) – Alysida (end of Patission St.)

Ο παλιός σταθμός του Φαλήρου – 1920 – Old RR Station of Faleron

Άποψη της παλιάς Αθήνας από την Ακρόπολη

Athinas St. – Οδός Αθηνάς – Τέλη δεκαετίας ’50, αρχές ’60

Έγκλημα χωρίς τιμωρία! Κατεδάφιση ξενοδοχείου ΑΚΤΑΙΟΝ στο Ν. Φάληρο

Το Δημοτικό Θέατρο, όπου η σημερινή Πλατεία Κοτζιά!

Μάλιστα! Αυτός είναι ο Ιλισσός! Η σημερινή οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου!

Πλατεία Ομονοίας/Omonoia Square

Οδός Σταδίου/ Stadiou Street

Οδός Αιόλου/Aeolou StreetΗ Αθήνα κάποτε…

 

Ελληνική εποποιία 1940-1941

ΕΝΑ αφιέρωμα στον Πόλεμο του 1940, στο Έπος της Αλβανίας, στον αγώνα του ελληνικού λαού και στις θυσίες του. Κι όπως σημειώνει ο Άγγελος Τερζάκης, στον αγώνα αυτόν ο ελληνικός λαός έδωσε το προσωπικό του ύφος, όμοιο σε γενικές γραμμές με του 1821. Η αναμέτρηση του 1940-41 γίνεται ανάμεσα στη λιτότητα και τον στόμφο, τη φιλοπατρία και τον ιμπεριαλισμό. Η τεχνοκρατία, χάρη στον σιδερένιο της όγκο, θα πετύχει για μια στιγμή να γονατίσει τη μαχόμενη ψυχή. Η αντιστροφή όμως θα έρθει γρήγορα και το μάθημα θα μείνει. Περισσότερο κι από την υπόθεση ενός έθνους που αγωνίζεται για την ανεξαρτησία του, η 28η Οκτωβρίου του 1940 προβάλλει στη σκηνή της Ιστορίας έναν αγώνα γενικότερο: μιας φυλής ανθρώπων. Αυτής που προσδιορίζεται από το πάθος της ελευθερίας

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

Με αφορμή το 1940…

Μια μαρτυρία για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο

Η 28η Οκτωβρίου 1940 και η ελευθερία

Μαρδοχαίος Φριζής: Ο Έλληνας Εβραίος, ήρωας του ’40 που «ξέχασε» η Πολιτεία

28η Οκτωβρίου: Οι πρώτες μέρες μόλις ήχησαν οι σειρήνες του πολέμου

Το ’40 εμπνέει | Πώς είδαν οι καλλιτέχνες μας την εποποιία των αλβανικών βουνών

Το Έπος του ’40 στη νεοελληνική λογοτεχνία

Η Mάχη Ελαίας – Καλαμά | 2-8 Νοεμβρίου 1940

Αλέξανδρος Αλεξανδράκης, ο ζωγράφος του ’40

28η Οκτωβρίου: Ο Ελληνικός Στρατός λίγο πριν την επίθεση της Ιταλίας

Η Εποποιϊα του 1940 μέσα από τις σελίδες των λαϊκών περιοδικών

«Φύλλα Κατοχής» της Ιωάννας Τσάτσου

Γιάννης Μπεράτης Το πλατύ ποτάμι (απόσπασμα)

«Ημερολόγιο και μαρτυρίες του πολέμου και της κατοχής» του Ροζέ Μιλλιέξ

 

 

Jürgen Habermas: ο Γερμανός φιλόσοφος που θέλει να σώσει την ΕΕ και την Ελλάδα. Κι εμείς τί κάνουμε;

Jürgen Habermas: ο Γερμανός φιλόσοφος που θέλει να σώσει την ΕΕ και την Ελλάδα. Κι εμείς τί κάνουμε;

‘Ένας «μοναχικός» Γερμανός φιλόσοφος, ο Jürgen Habermas αγωνίζεται, μάταια νομίζω, να σώσει την Ευρωπαϊκή Ένωση από τον κακό εαυτό της αλλά και την Ελλάδα που καταγράφεται ήδη ως «παράπλευρη απώλεια».
Ευγενής η προσπάθεια αλλά χωρίς ελπίδα να τελεσφορήσει, αν και η παρέμβασή του έχει τη διδακτική και ηθική της αξία. Ας δούμε γιατί:

Η ΕΕ, στην παρούσα της δομή και λειτουργία, δεν μπορεί να επιβιώσει. Θα συνεχίσει να ολισθαίνει προς την αυτοδιάλυσή της. Αντίθετα από το όραμα των ιδρυτών της, είναι μια Ομοσπονδία Κρατών. Δεν είναι Ομόσπονδο Κράτος, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, Ο Καναδάς, η Αυστραλία.  Είναι και, όπως φαίνεται, θα παραμείνει μια απλή Νομισματική Ένωση αλλά όχι Πολιτική Ένωση.  Στερείται  κοινής οικονομικής, εξωτερικής, αμυντικής και κοινωνικής πολιτικής και άρα κοινωνικής συνοχής.

Με τα ιδεώδη των ιδρυτών της ως σημαία και τις ασαφείς έως εντελώς θολές συμφωνίες, τα οικονομικά ισχυρά κράτη-μέλη επιβάλλουν πολιτικές λιτότητας και χρηματοπιστωτικής ασφυξίας που, βραχυπρόθεσμα έστω, εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα εις βάρος των μικρών και αδύναμων, αγνοώντας ότι αυτή η τακτική οδηγεί και στη δική τους καταστροφή.

Η ΕΕ χτίστηκε πάνω σε σαθρά θεμέλια και κυβερνάται, κυρίως, από ανεπαρκείς έως εντελώς ανίκανους πολιτικούς (με τη βοήθεια ικανών αλλά αδιάφορων  τεχνοκρατών) και, βεβαίως, από κυνικά άπληστες αγορές. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έρχεται η προσφυγική κρίση να εντείνει και να αναδείξει με θεαματικό τρόπο αυτές τις αδυναμίες, με αποτέλεσμα να ευτελιστεί πλήρως η έννοια της Ευρωπαϊκής αλληλεγγύης  και να αφεθεί η Ελλάδα να παλέψει μόνη της την ευρωπαϊκή πλέον ανθρωπιστική κρίση.

Είναι πια ξεκάθαρο ότι χωρίς ριζοσπαστικές αλλαγές στις αρχές, στις αξίες  και στις συμπεριφορές και χωρίς θεμελιώδους σημασίας μεταρρυθμίσεις, η ΕΕ είναι καταδικασμένη να οδηγηθεί σε αργό θάνατο.

Θα μου πείτε όμως, οι Ευρωπαίοι καλά να πάθουν αλλά η Ελλάδα και οι Έλληνες τι φταίνε και πληρώνουν ένα τόσο ακριβό τίμημα;

Φταίμε και πολύ μάλιστα. Επί δεκαετίες, βιώσαμε μια εικονική πραγματικότητα ευμάρειας, χωρίς να παράγουμε, χωρίς να εκπαιδεύουμε για την παραγωγική αγορά εργασίας, χωρίς να εξάγουμε, ζώντας και σπαταλώντας τα δανεικά που παίρναμε, χωρίς ελπίδα να τα ξεπληρώσουμε.
Φταίνε οι πολιτικές ηγεσίες, τα μιντιακά συγκροτήματα, οι συνδικαλιστές, οι συνεταιριστές, οι λειτουργοί της δικαιοσύνης και της δημόσιας διοίκησης, αλλά και εμείς οι πολίτες που τους ψηφίζαμε και τους ανεχόμασταν, ή ακόμα επιδιδόμασταν σε ένα αμοιβαίο εκμαυλισμό και εκφαυλισμό υφέρπουσας ή και απροκάλυπτης διαφθοράς. Φταίμε όλοι αν και δεν φταίμε όλοι το ίδιο.

Το ότι δεν είναι αθώοι οι δανειστές – Ευρωπαίοι και μη – που εκμεταλλεύονται την κρίση  για να εξυπηρετήσουν τα κακώς εννοούμενα εθνικά τους συμφέροντα αλλά ούτε και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά συγκροτήματα που αναίσχυντα αυξάνουν τον πλούτο τους πάνω στη δυστυχία του ανυπεράσπιστου Έλληνα εργαζόμενου, άνεργου, συνταξιούχου και μικρομεσαίου επιχειρηματία δεν μας απαλλάσσει από τη δική μας ευθύνη.

Ας κατανοήσουμε επί τέλους ότι η σωτηρία μας βρίσκεται μόνο στα δικά μας χέρια και στα χέρια κανενός άλλου.

Παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις, κάποια συμφωνία θα υπάρξει μια και το αντίθετο δεν συμφέρει κανέναν. Δεν θα είναι όμως ευνοϊκή για μας, εξ αιτίας και του ερασιτεχνισμού της άπειρης κυβέρνησης, της ασυνεννοησίας μεταξύ των στελεχών της, των προκλητικών δημόσιων δηλώσεων, της δια τηλεπαραθύρων διαπραγμάτευσης και των άνευ αντικειμένου τσαμπουκάδων που έστρεψαν όλους τους «εταίρους» εναντίον μας.

Ας παραδεχτούμε επί τέλους ότι η κρίση είναι δική μας. Εμείς την είχαμε προκαλέσει με την ανεύθυνη διαχείριση των δημοσιονομικών μας πραμάτων και είχε ήδη συντελεστεί το 2008. Η κρίση δεν είναι αποτέλεσμα των μνημονίων. Τα μνημόνια είναι αποτέλεσμα της κρίσης μας. Μιας κρίσης που επιδεινώθηκε εξ αιτίας της στυγνής λιτότητας που μας επιβάλλουν οι δανειστές μας αδιαφορώντας για την εξαθλίωση του λαού μας και την απώλεια της δυνατότητας για ανάκαμψη και ανάπτυξη στης οικονομίας μας.

  Δια ταύτα: Ώρα να σοβαρευτούμε, να νοικοκυρευτούμε, να δουλέψουμε ενωμένοι, παραμερίζοντας τα μικροκομματικά και προσωπικά μας συμφέρονται, σε μια πανεθνική προσπάθεια για τη σωτηρία της πατρίδας και για το μέλλον των παιδιών μας. Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η ανάδειξη με μαύρα γράμματα ορισμένων σημείων στο συνημμένο κείμενο του Georg Diez στο οποίο παρουσιάζει το προφίλ του Jürgen Habermas, έγινε αυθαίρετα από τον υπογράφοντα.

Νίκος Σκουλάς, Ενεργός Πολίτης
e–mail: nskoulas@nsa.gr   www.nsa.gr
http://nskoulas.blogspot.gr/

Habermas, the Last European: A Philosopher’s Mission to Save the EU
By Georg Diez

Jürgen Habermas has had enough. The philosopher is doing all he can these days to call attention to what he sees as the demise of the European ideal. He hopes he can help save it — from inept politicians and the dark forces of the market.
Jürgen Habermas is angry. He’s really angry. He is nothing short of furious — because he takes it all personally.
He leans forward. He leans backward. He arranges his fidgety hands to illustrate his tirades before allowing them to fall back to his lap. He bangs on the table and yells: «Enough already!» He simply has no desire to see Europe consigned to the dustbin of world history.
«I’m speaking here as a citizen,» he says. «I would rather be sitting back home at my desk, believe me. But this is too important. Everyone has to understand that we have critical decisions facing us. That’s why I’m so involved in this debate. The European project can no longer continue in elite modus.»
Enough already! Europe is his project. It is the project of his generation.
Jürgen Habermas, 82, wants to get the word out. He’s sitting on stage at the Goethe Institute in Paris. Next to him sits a good-natured professor who asks six or seven questions in just under two hours — answers that take fewer than 15 minutes are not Habermas’ style.
Usually he says clever things like: «In this crisis, functional and systematic imperatives collide» — referring to sovereign debts and the pressure of the markets.
Sometimes he shakes his head in consternation and says: «It’s simply unacceptable, simply unacceptable» — referring to the EU diktat and Greece’s loss of national sovereignty.
‘No Convictions’
And then he’s really angry again: «I condemn the political parties. Our politicians have long been incapable of aspiring to anything whatsoever other than being re-elected. They have no political substance whatsoever, no convictions.»
It’s in the nature of this crisis that philosophy and bar-room politics occasionally find themselves on an equal footing.
It’s also in the nature of this crisis that too many people say too much, and we could definitely use someone who approaches the problems systematically, as Habermas has done in his just published book.
But above all, it is in the nature of this crisis that the longer it continues, the more confusing it gets. It becomes more difficult to follow its twists and turns and to see who is responsible for what. And the whole time, alternatives are disappearing before our very eyes.
That’s why Habermas is so angry: with the politicians, the «functional elite» and the media. «Are you from the press?» he asks a man in the audience who has posed a question. «No? Too bad.»
Habermas wants to get his message out. That’s why he’s sitting here. That’s why he recently wrote an article in the Frankfurter Allgemeine newspaper, in which he accused EU politicians of cynicism and «turning their backs on the European ideals.» That’s why he has just written a book — a «booklet,» as he calls it — which the respected German weekly Die Zeit promptly compared with Immanuel Kant’s 1795 essay «Perpetual Peace: A Philosophical Sketch.»
But does he have an answer to the question of which road democracy and capitalism should take?
A Quiet Coup d’État
«Zur Verfassung Europas» («On Europe’s Constitution») is the name of his new book, which is basically a long essay in which he describes how the essence of our democracy has changed under the pressure of the crisis and the frenzy of the markets. Habermas says that power has slipped from the hands of the people and shifted to bodies of questionable democratic legitimacy, such as the European Council. Basically, he suggests, the technocrats have long since staged a quiet coup d’état.
«On July 22, 2011, (German Chancellor) Angela Merkel and (French President) Nicolas Sarkozy agreed to a vague compromise — which is certainly open to interpretation — between German economic liberalism and French etatism,» he writes. «All signs indicate that they would both like to transform the executive federalism enshrined in the Lisbon Treaty into an intergovernmental supremacy of the European Council that runs contrary to the spirit of the agreement.»
Habermas refers to the system that Merkel and Sarkozy have established during the crisis as a «post-democracy.» The European Parliament barely has any influence. The European Commission has «an odd, suspended position,» without really being responsible for what it does. Most importantly, however, he points to the European Council, which was given a central role in the Lisbon Treaty — one that Habermas views as an «anomaly.» He sees the Council as a «governmental body that engages in politics without being authorized to do so.»
He sees a Europe in which states are driven by the markets, in which the EU exerts massive influence on the formation of new governments in Italy and Greece, and in which what he so passionately defends and loves about Europe has been simply turned on its head.
A Rare Phenomenon
At this point, it should be mentioned that Habermas is no malcontent, no pessimist, no prophet of doom — he’s a virtually unshakable optimist, and this is what makes him such a rare phenomenon in Germany.
His problem as a philosopher has always been that he appears a bit humdrum because, despite all the big words, he is basically rather intelligible. He took his cultivated rage from Marx, his keen view of modernity from Freud and his clarity from the American pragmatists. He has always been a friendly elucidator, a rationalist and an anti-romanticist.
Nevertheless, his previous books «Structural Transformation of the Public Sphere» and «Between Facts and Norms» were of course somewhat different than the merry post-modern shadowboxing of French philosophers like Jacques Derrida and Jean Baudrillard. What’s more, another of Habermas’ publications, «Theory of Communicative Action,» certainly has its pitfalls when it comes to his theory of «coercion-free discourse» which, even before the invention of Facebook and Twitter, were fairly bold, if not perhaps naïve.
Habermas was never a knife thrower like the Slovenian thinker Slavoj Žižek, and he was no juggler like the German philosopher Peter Sloterdijk. He never put on a circus act, and he was always a leftist (although there are those who would disagree). He was on the side of the student movement until things got too hot for him. He took delight in the constitution and procedural matters. This also basically remains his position today.
Habermas truly believes in the rationality of the people. He truly believes in the old, ordered democracy. He truly believes in a public sphere that serves to make things better.

 

ΕΣΠΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΥΧΩΡΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟ_ΤΟΠΙΑΣ

Εσπερίδα με θέμα: Αυτοοργάνωση κοινωνίας πολιτών

για την κοινωνική οικονομία στον πολυχώρο της Κοινο_Τοπίας

Nous sommes le pouvoir

(Εμείς είμαστε η δύναμη)

Με αφορμή το «Ανοικτό συνέδριο κοινωνίας πολιτών για την κοινωνική οικονομία» που οργανώνουν το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών και η Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας, στην Αθήνα 10-12 Ιουνίου 2016 και που σκοπός του είναι η συγκρότηση του υποκειμένου της κοινωνικής οικονομίας και η ενδυνάμωσή του ώστε να αποτελέσει «κοινωνικό εταίρο» που θα διαβουλεύεται με την πολιτεία και την ΕΕ για τη χάραξη πολιτικών.

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΣΠΑ 2014 – 2020

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΣΠΑ 2014-2020

Προκήρυξη των τεσσάρων προγραμμάτων ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας του ΕΣΠΑ 2014-2020 από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία

Τέσσερις δράσεις, που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2014-2020 και συγκεκριμένα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία 2014-2020», παρουσιάστηκαν σήμερα, σε συνέντευξη Τύπου, στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, από τον Υπουργό Γιώργο Σταθάκη, την Αναπληρώτρια Υπουργό Τουρισμού, Έλενα Κουντουρά, τον Υφυπουργό,  Αλέξη Χαρίτση, τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Παναγιώτη Κορκολή, την Ειδική Γραμματέα ΕΤΠΑ, Ευγενία Φωτονιάτα και τον Ειδικό Γραμματέα ΕΚΤ, Γιώργο Ιωαννίδη. Το συνολικό ύψος της ενίσχυσης ανέρχεται στα 370 εκατ. ευρώ, τα οποία θα κατανεμηθούν σε δύο κύκλους.

Πρόκειται για τα 4 Προγράμματα που βρίσκονταν σε προδημοσίευση, τα οποία προκηρύχθηκαν και είναι διαθέσιμα στους εξής συνδέσμους:

 

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
29/12/2015

Προς

περιφερειάρχη Αττικής κ. Δούρου

Θέμα: Εναλλακτικές προτάσεις για την αξιοποίηση των εργαλείων της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στην Περιφέρεια Αττικής.

Σε συνέχεια της επιστολής μας για την δημιουργία μόνιμης αναπτυξιακής σύμπραξης με πρωτοβουλία της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης  για την λειτουργία του Πεδίου του Άρεως και άλλων σχετικών δράσεων, επανερχόμαστε με νέες εναλλακτικές προτάσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας στην Περιφέρεια Αττικής, προκειμένου να λυθούν τα σοβαρά και χρονίζοντα ζητήματα κοινωνικής παρέμβασης.

Αντιλαμβανόμενοι  τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση εξαιτίας της ως τώρα ανυπαρξίας πλήρους θεσμικού πλαισίου για την αξιοποίηση της κοινωνικής οικονομίας, του ανθρώπινου δυναμικού μέσα από τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς και άλλους φορείς κοινωνικής οικονομίας, διαπιστώνουμε ότι η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Αττικής και κάθε φορέας αυτοδιοίκησης έχει, ακόμη και με το υπάρχον νομικό καθεστώς, τη δυνατότητα να αξιοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό με δύο τουλάχιστον τρόπους.

1. Πρώτον, με την προκήρυξη ενός εξειδικευμένου προγράμματος ΕΣΠΑ με μικρό προϋπολογισμό ανά δικαιούχο 25 ως 30 χιλ. ευρώ.
2. Δεύτερον με απευθείας αναθέσεις σε εργασιακούς κοινωνικούς συνεταιρισμού μέχρι 15 χιλ. ευρώ για να αναλάβουν έργα φύλαξης, συντήρησης και κοινωνικής φροντίδας.

Αναλυτικότερα:

1. Προτείνουμε την προκήρυξη από την  Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση ενός προγράμματος χρηματοδότησης για πολλά μικρά και συγκεκριμένα έργα σε πολλές ΚΟΙΝΣΕΠ και άλλους φορείς κοινωνικής οικονομίας (σύμφωνα με τον ν. 4019/11), με ανώτατο όριο χρηματοδότησης 25,000 ευρώ. Η δράση αυτή είχε εφαρμοστεί με επιτυχία το 2007 και 2008 γνωστή ως «Α και Β κύκλος». Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η νομιμότητα και με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, αλλά και η διαφάνεια, ο αντικειμενικός προσδιορισμός  των έργων, η κοινωνική μόχλευση με την συμμετοχή πολλών μικρών φορέων της κοινωνικής οικονομίας και δομών αλληλεγγύης.

2. Αν το παραπάνω έργο θέλει χρόνο, προτείνουμε την απευθείας ανάθεση πολλών μικρών έργων σε ΚΟΙΝΣΕΠ ως 15,000 ευρώ ανά φορέα για στοχευμένες δράσεις. Θέλουμε να επισημάνουμε ότι η άποψη πως «δεν μπορεί να γίνει τίποτε για την κοινωνική οικονομία με το υπάρχουν θεσμικό πλαίσιο», δεν ευσταθεί καθώς εμείς εκτιμούμε ότι για τα παραπάνω, δεν υφίσταται νομικό κώλυμα. Οι όποιες ενστάσεις απλώς  καταλήγουν να εξυπηρετούν μάλλον τα κατεστημένα συμφέροντα συντεχνιών και γραφειοκρατίας, που αδιαφορούν για το κοινωνικό όφελος και το θετικό πολιτικό αντίκτυπο και ενδιαφέρεται μόνο για τη συντήρηση μονοπωλιακών καταστάσεων σχετικώς με το έργο που έχει να επιτελέσει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.

Θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι, ως τώρα, οι ΚΟΙΝΣΕΠ δεν έχουν λάβει ούτε ένα ευρώ από χρηματοδοτούμενα από την πολιτεία έργα και έτσι πολλές αδυνατούν να ξεκινήσουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Υπενθυμίζουμε επίσης ότι η ορθή κυβερνητική πολιτική, όπως έχει εκφραστεί από τα πρωθυπουργικά χείλη είναι ότι «η κοινωνική οικονομία αποτελεί βασικό μοχλό της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας». Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως ο κατεξοχήν φορέας που είναι πιο κοντά στην κοινωνία των πολιτών, μπορεί και πρέπει να αναλάβει τις πρωτοβουλίες εκείνες που θα ενισχύσουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα από τα κάτω, θα αξιοποιήσουν το ανενεργό εργατικό δυναμικό και τους ανενεργούς υλικούς πόρους που έχει στην διάθεσή της και δεν μπορεί να αξιοποιήσει λόγω υποστελέχωσης των ΟΤΑ.

Απαιτούνται λοιπόν τολμηρές και καινοτόμες πρωτοβουλίες που πρέπει να λάβει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση  με στόχο να κινητοποιηθούν και να ενισχυθούν  οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας, με τρόπο που και να διασφαλίζει την νομιμότητα προς  το ελληνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο, αλλά συγχρόνως να δίνει λύσεις σε πάμπολλα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου.

Είμαστε στη διάθεσή σας, για προσωπική συνάντηση για την πληρέστερη και ενδελεχή ανάπτυξη των προτάσεων αυτών.

 

Για την Π.Ε.Σ.Κ.Ο.

Ευάγγελος Σπινθάκης

 

Στήριξη της Κοινωνικής Οικονομίας … Πως;

Του Δημήτρη Μιχαηλίδη

Πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα (17/12/2015) η ημερίδα «Θεσμικές παρεμβάσεις και Εργαλεία στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας» από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Η βαρύγδουπη σημασία του τονίσθηκε από την ομιλία του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού (Γ. Σταθάκης), την ομιλία του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Γ. Κατρούγκαλος), την ομιλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (Ε. Αποστόλου), την ομιλία του Υφυπουργού Οικονομίας, αρμόδιου για το ΕΣΠΑ (Α. Χαρίτσης), την ομιλία της Αναπληρώτριας Υπουργού Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ρ. Αντωνοπούλου) και από την παρουσία ενός πολυπληθούς ετερόκλητου ακροατηρίου, όπου άλλοι ήθελαν να μάθουν για τις ΚοινΣΕπ, άλλοι ήθελαν να συναντήσουν κάποιους που ήξεραν για ΚοινΣΕπ, κάποιοι έφεραν προβλήματα από την πραγματική λειτουργία τους, κάποιοι ήθελαν να πουν τον «καημό» τους, άλλοι προσπάθησαν να εκφωνήσουν την «κασέτα» που έχουν ηχογραφημένη για κάθε περίσταση, αλλά και από την συμμετοχή μερικών δραστήριων ΚοινΣΕπ, καθώς και την συμμετοχή με παρεμβάσεις μερικών καλών ενεργών πολιτών με άποψη για την Κοινωνική Οικονομία, την Ελληνική Πραγματικότητα και προτάσεις.

 

ΑΝΟΙΚΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

000

TO ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΚΑΛΕΙ Τα μέλη του και όλα τα δίκτυα

ΣΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ για ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ

Εν όψει της Ημερίδας του Υπ. Εργασίας για την κοινωνική οικονομία Στην Αθήνα, 17/12/15

Μετά την ημερίδα της Θεσσαλονίκης για θεσμικό διάλογο στα θέματα κοινωνικής οικονομίας που έγινε στις 10-12-15, ακολουθεί αυτή τη βδομάδα ημερίδα την Αθήνα, την Πέμπτη 17/12/15   στο Cine Κεραμεικός, 10.00, π.μ..

Το Πανελλήνιο Παρατηρητήριο καλεί τα μέλη του και όλα τα δίκτυα να συμμετάσχουν και να συμβάλουν σε μια ουσιαστική διαβούλευση με την πολιτική ηγεσία του Υπ. Εργασίας.

Ο απόηχος από την ενημερωτική Ημερίδα της Θεσσαλονίκης είναι ότι ανέδειξε τις βελτιωμένες θέσεις του Υπουργείου σε σχέση με το παρελθόν και τον προσανατολισμό του να ενισχυθούν οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις, να τροποποιηθεί ο νόμος και να ενεργοποιηθεί το ταμείο για την κοινωνική οικονομία.

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΛΑΓΚΑΔΙΝΟΣ

• ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΑΚΤΙΚΟΣ : ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. Τοπικές αναπτυξιακές συμπράξεις. Εκδ. Παρατηρητήριο. Αθήνα 2015

Μας ενδιαφέρει στην εποχή μας ο άνθρωπος να είναι μοχλός της Ιστορίας και θεμέλιο ζωής και όχι η τεχνολογική εξέλιξη, που άλλαξε τις ισορροπίες στις κοινωνίες. Ο άνθρωπος μπορεί να ήταν μοχλός της τεχνολογικής εξέλιξης, όμως ο ίδιος αφοπλίστηκε και γι’ αυτό έχει γίνει έντονα αισθητό το πένθιμο χάσμα ανάμεσα στην τεχνική πρόοδο και στον άνθρωπο που περνάει στο περιθώριο.

Ο άνθρωπος όμως είναι καταδικασμένος να προοδεύει και γι’ αυτό η στροφή προς την κοινωνική οικονομία προβάλλει τώρα ως αναγκαιότητα περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Στην καρδιά της οικονομικής κρίσης η ασκούμενη κυβερνητική πολιτική, δεν πρόκειται να ανακάμψει, εάν δεν αξιοποιήσει τους νέους θεσμούς της συνεργατικής οικονομίας. Έχει παρατηρηθεί πως η κλασική οικονομική αντίληψη για τη θεραπεία της κρίσης είναι σε πλήρη αδυναμία και δεν μπορεί ν’ αντιμετωπίσει τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα και το δημόσιο χρέος που γιγαντώνεται. Αλλά το βασικό πρόβλημα για τους πολίτες είναι η αλματωδώς αυξανόμενη ανεργία που πλήττει όχι μονάχα τη νεολαία αλλά όλες τις ηλικιακές πληθυσμιακές ομάδες.

Η Κοινωνική Οικονομία είναι μια διαδικασία δράσεων σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, με κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς, που ανθίζει κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά εδώ δυστυχώς βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα.

Ωστόσο, υπάρχουν οι σκαπανείς που συστηματικά και επίπονα πολλές φορές, με συνεχή αρθρογραφία, με ομιλίες, ημερίδες και συνέδρια, διαφωτίζουν, προτρέποντας άτομα και φορείς να στραφούν στην κοινωνική επιχειρηματικότητα.

Βασικός στόχος της όλης αυτής δραστηριότητας είναι να προταθούν μοντέλα συνεργασίας και δικτύωσης συνεργατικών και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών για ν’ αντιμετωπιστεί η ανεργία αλλά και η αστάθεια των παλιών μορφών επιχειρηματικότητας που αποδείχτηκαν ανεπαρκείς στο ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει κυρίως τη χώρα μας.

Ένας από αυτούς του σκαπανείς είναι και ο δημοσιογράφος Βασίλης Τακτικός που με επιμονή εργάζεται στα θέματα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, και απ’ ό,τι δείχνει τουλάχιστον η απήχηση και η εξάπλωση του Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, του οποίου υπήρξε πρωτεργάτης, η πρακτική αυτή έχει αρχίσει ν’ αποδίδει καρπούς.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο θεσμός της κοινωνικής οικονομίας δεν είναι καινοφανής. Έχει βαθιές ρίζες και στην ελληνική παράδοση, αλλά στα νεότερα χρόνια συνεταιριστικές ιδέες υλοποιήθηκαν αποτελεσματικά σε ευρωπαϊκές χώρες. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο βασκικός συνεταιρισμός «Mondragon Assembly» στην Ισπανία, που δημιουργήθηκε στη δεκαετία του ’50. Στο συνεταιρισμό που εδρεύει στην κωμόπολη Μοντραγκόν, συμμετέχουν περίπου 25^ο εταιρίες και οργανισμοί και τη λειτουργία του διέπει η αρχή της δημοκρατικής και συλλογικής διαχείρισης από τους εργάτες-μέλη των εταιριών που τον απαρτίζουν.

Ο πλέον ενδεδειγμένος δρόμος για αντιμετώπιση της κρίσης, στη σημερινή συγκυρία, είναι σαφέστατα η καταφυγή στην υλοποίηση της ιδέας του συνεργατισμού, που χρησιμοποιεί ως όπλο του την αξιοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου και των ανθρώπινων πόρων, με προοπτική την ανάληψη πρωτοβουλιών στον τομέα της επιχειρηματικότητας. Η ειδοποιός διαφορά με άλλες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες είναι πως στην περίπτωση του συνεργατισμού δεν είναι σκοπός το κέρδος. Σκοπός είναι η δυναμική αξιοποίηση υλικών και ανθρώπινων πόρων όχι για να ωφεληθεί το κεφάλαιο, αλλά οι ίδιοι οι συντελεστές της εργασίας.

Μπορεί να είχαμε πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες σε όλο τον κόσμο σε ό,τι είχε σχέση με την τεχνολογία και την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής, από την άλλη όμως είδαμε ν υποχωρεί η απασχόληση και η ανεργία να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο και πολύ περισσότερο στη χώρα μας. Και τούτο διότι η τεχνολογική εξέλιξη οδήγησε αυτομάτως στον περιορισμό των θέσεων εργασίας σε όλους τους τομείς του δημόσιου βίου. Δεν μας ενδιαφέρει ένα ρομποτικό εργασιακό μέλλον που θα λειτουργεί σε βάρος του ανθρώπου. Θα πρέπει να υπάρξει μια εξισορρόπηση ώστε να κινούνται σε παράλληλους δρόμους η τεχνολογική πρόοδος με την εργασιακή απασχόληση. Προς αυτή την κατεύθυνση δίνει λύσεις η Κοινωνική Οικονομία, η οποία με θεσμικό εργαλείο της την κοινωνική συνεταιριστική επιχειρηματικότητα, δημιουργεί ένα νέο πεδίο απασχόλησης με κέντρο τον ανθρώπινο παράγοντα.

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας κωδικοποιεί με πλήρη σαφήνεια όλες τις παραμέτρους της κοινωνικής οικονομίας και συμβάλλει στην εμπέδωση μιας πρακτικής, η οποία μπορεί ν’ αποτελέσει παράγοντα ανάταξης της οικονομίας μας αλλά και ενός πνεύματος εθελοντισμού και αλληλεγγύης που τόσο ανάγκη έχει η χώρα μας, αφού έχει πολλαπλά δοκιμαστεί από τις πολιτικές διαμάχες. Επιπλέον καθίσταται σαφές ότι όλοι όσοι δεν αποβλέπουν στο κέρδος και φυσικά δεν κυριαρχούνται από τους ανταγωνιστικούς κανόνες της αγοράς, μπορούν κάλλιστα να είναι φορείς της κοινωνικής οικονομίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, όπως εξηγείται στο βιβλίο κινούνται συλλογικές προσπάθειες καταναλωτών, κάθε είδους συνεταιρισμοί, μη κερδοσκοπικές και εθελοντικές οργανώσεις, όπως επίσης και εταιρικά σχήματα με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Είναι βέβαιο ότι εάν εξαπλωθεί το πνεύμα το συνεταιριστικό και εγκολπωθούν οι πολίτες το νόημα της κοινωνικής οικονομίας, θα υπάρξει μια κοσμογονία στη χώρα μας. Το βιβλίο του Βασίλη Τακτικο είναι ακριβώς το εγκόλπιο κάθε συνειδητού πολίτη που αντιμάχεται τη στασιμότητα, την ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

 

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

στο Αίγιο στις 29/11/2015

Σημαντικός σταθμός ήταν το συνέδριο για την Κοινωνική οικονομία, που έγινε στις 29 Νοεμβρίου στο Πολιτιστικό Κέντρο Αιγίου «Αλέκος Μέγαρης», με τη διοργάνωση της Α.Μ.Κ.Ε. «ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ» και με την αιγίδα του Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου Οργανώσεων Κοινωνίας Πολιτών.
Το βασικό θέμα της ημερίδας ήταν ο νέος θεσμός των κοινωνικών αναπτυξιακών συμπράξεων σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Ήταν η τρίτη συνδιάσκεψη μέσα στο Νοέμβριο, αφού προηγήθηκε οι προσυνεδριακές ημερίδες στην Αθήνα στις 5 Νοεμβρίου και στη Λάρισα στις 19 του μήνα. Όπως επεσήμαναν οι διοργανωτές, θα ακολουθήσουν ανάλογες προσυνεδριακές διαδικασίες δικτύωσης των Κοινωνικών Συμπράξεων, σε όλες τις περιφέρειες, μέχρι το Μάρτιο που θα γίνει για πρώτη φορά πανελλήνιο συνέδριο για την Κοινωνική Οικονομία στην Αθήνα.
Τα ζητήματα που αναπτύχθηκαν ήταν, μεταξύ άλλων, και τα εξής: «Συλλογικότητες, κοινωνικό κεφάλαιο – Κοινωνικές Συμπράξεις και δημιουργία Κοιν.Σ.Επ.», «Δικτύωση Κοιν.Σ.Επ. στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος», Θεσμικές Συμπράξεις Κοινωνικών Επιχειρήσεων με Ο.Τ.Α. και άλλους κοινωνικούς και δημόσιους φορείς», Κοινωνική Οικονομία – τοπικότητα – γέφυρες εμπιστοσύνης παραγωγών καταναλωτών», «Χτίζοντας γέφυρες επικοινωνίας», Κοινωνική οικονομία και Τοπική Αυτοδιοίκηση», «Αρωματικά βότανα και οικοτουρισμός», «Η εμπειρία δικτύωσης Κοιν.Σ.Επ. Αττικής», «Κοινωνικά υποστηριζόμενη Γεωργία», «Η επανάσταση στη Γεωργία», «Ο σχεδιασμός για την οικονομική βιωσιμότητα των Κοιν.Σ.Επ.», «Κοινωνικά δίκτυα και διακρατικότητα» & «Η Κοιν.Σ.Επ. ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ», «Ο ρόλος των εθελοντικών οργανώσεων στην υποστήριξη της τοπικής κοινωνικής επιχειρηματικότητας».
Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε ο κ. Βασίλης Τακτικός, συντονιστής Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου, που ταυτόχρονα τυγχάνει και εκπρόσωπος σε περιφερειακό επίπεδο της Α.Μ.Κ.Ε. «ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ». Ο Βασίλης Τακτικός επεσήμανε ότι η κοινωνική οικονομία σήμερα ξανανοηματοδοτεί τον κόσμο. Είναι ο θεσμός για την ουσιαστική αντιμετώπιση της ανεργίας σε παγκόσμιο επίπεδο, ο θεσμός δραστικής αντιμετώπισης του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού, ο θεσμός ενεργοποίησης των τελματωμένων υλικών και ανθρώπινων πόρων, ο θεσμός που μπορεί να δώσει ώθηση στις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στην τοπική αυτοδιοίκηση, για να ενισχύσει τις κοινωνικές δομές και τις κοινωνικές υπηρεσίες. «Καθώς η μισθωτή εργασία εξασθενεί, στο πλαίσιο της τρίτης βιομηχανικής επανάστασης που ζούμε σήμερα, και τα εργατικά χέρια αντικαθίστανται από τις νέες τεχνολογίες, τη ρομποτική και τους αυτοματισμούς, οι θεσμοί και οι πρακτικές της κοινωνικής οικονομίας επινοούν και εφευρίσκουν τη νέα κοινωνική επιχειρηματικότητα, που στηρίζεται στη μείωση του κόστους των ανταλλαγών, τις αλληλέγγυες συλλογικές σχέσεις, τη δικτύωση και το κοινωνικό μάρκετινγκ που περιορίζουν τους μεγάλους μεσάζοντες και την κερδοσκοπία. Το ισχυρό χαρτί των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι ότι μπορούν να λειτουργούν, είτε χωρίς κέρδος είτε με χαμηλή κερδοφορία, και να είναι βιώσιμες, εξασφαλίζοντας εισόδημα σε αυτούς που εργάζονται μέσα από τέτοιες επιχειρήσεις σε συνεταιρισμούς και μη κερδοσκοπικές εταιρείες. Και το επιτυγχάνουν αυτό, σε αντίθεση με τους «νόμους» της ιδιωτικής οικονομικής της αγοράς, γιατί ενσωματώνουν το κοινωνικό κεφάλαιο ως αντιστάθμισμα του χρηματικού κεφαλαίου, δημιουργώντας σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα από την αναπτυσσόμενη βιωσιμότητα της συνεταιριστικής οικονομίας σε όλο τον κόσμο και το αποδεικνύουμε κι εμείς σήμερα, φέρνοντας σε επαφή τους καταναλωτικούς συνεταιρισμούς της Αττικής με τους αγροτικούς κοινωνικούς συνεταιρισμούς της Αιγιαλείας και της ευρύτερης περιοχής. Αυτό θα είναι και η ολοκλήρωση των σημερινών εργασιών της Κυριακής, αφού στο τέλος πενήντα περίπου εκπρόσωποι και από τις δύο πλευρές θα συζητήσουν πώς μπορούν να αναπτύξουν τις ανταλλαγές μεταξύ κοινωνικών επιχειρήσεων της περιοχής και της Αθήνας.» Επισήμανε τις δυνατότητες που έχουν οι οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, διότι ως αυτόνομη ενότητα, αλλά και ως εταίρος συνεργασίας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι οργανώσεις έχουν να υποδείξουν και να εφαρμόσουν ένα άλλο αποκεντρωμένο και συνεργατικό μοντέλο. Επιπλέον, σημείωσε ότι για τη χώρα μας, που ο κρατικός μηχανισμός δεν είναι φιλικός στις συμμετοχικές διαδικασίες, είναι απαραίτητη η συγκρότηση περιφερειακών και τοπικών «Κοινωνικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων», και το «κλειδί» για τις Κοινωνικές Αναπτυξιακές Συμπράξεις και τις δομές Στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας είναι ο επικοινωνιακός σχεδιασμός με διαδικτυακά εργαλεία δικτύωσης και ενημέρωσης ανοικτά σε όλους για διάχυση ενημέρωσης και τεχνογνωσίας στην οργάνωση κοινωνικών επιχειρήσεων.
Έπειτα, τη σκυτάλη πήρε ο κ. Ευάγγελος Σπινθάκης, πρόεδρος Πανελλήνιας Σύμπραξης ΠΕΣΚΟ Κοινωνικής Οικονομίας, ο οποίος αναφέρθηκε στην κοινωνική οικονομία. ως μία νέα μορφή οικονομίας. Χρησιμοποιώντας μάλιστα μία φράση του Γκάντι, τόνισε πως δεν υπάρχει πλούτος χωρίς εργασία. Η απληστία και ο εγωισμός, κατά τον ίδιο, είναι βασικά χαρακτηριστικά που τις χαρακτηρίζει ως σημερινές ασθένειες του πολιτισμού μας. Για τούτο το λόγο, είναι αναγκαία η επανακάλυψη παλαιών δρόμων, καθώς και η συνεργασία, με σκοπό τη δημιουργία εισοδήματος για τους έχοντες ανάγκη.
Ο κ. Δημήτρης Μιχαηλίδης έκανε λόγο για την κοινωνική οικονομία, που στην ουσία πρόκειται για συνεταιριστική οικονομία. Διαχώρισε τις μορφές εταιρειών σε δημόσιες επιχειρήσεις (ΔΕΚΟ), σε ιδιωτικές επιχειρήσεις (ΑΕ ΕΠΕ κ.λπ.) και σε κοινωνικές επιχειρήσεις (συνεταιρισμοί). Διαχώρισε επίσης, με σαφήνεια, τα δημόσια οικονομικά, την ιδιωτική οικονομική από την κοινωνική οικονομία. Στις κοινωνικές επιχειρήσεις δεν ισχύουν οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν στην οικονομία της αγοράς, η οποία έχει ως βασικό κίνητρο το κέρδος. Επίσης η κοινωνική οικονομία συνδέεται με την τοπικότητα και είναι μία μετεξέλιξη της οικιακής οικονομίας, στην οποία δεν υπάρχουν πολλοί «μεσάζοντες» στην εφοδιαστική αλυσίδα. Γι ‘ αυτό και μειώνεται το κόστος των ανταλλαγών προς όφελος και των παραγωγών και των καταναλωτών. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις έχουν σκοπό να παράγουν εισόδημα στα μέλη τους και η βιωσιμότητά τους εξαρτάται από αυτό, και όχι από την κερδοφορία τους. Η κοινωνική οικονομία είναι το αντίδοτο της τοπικότητας απέναντι στην παγκοσμιοποίηση της αγοράς. Δεν ακολουθεί τις νόρμες της πιστοποίησης των προϊόντων που ταξιδεύουν μακρά. Η πιστοποίηση γίνεται πρόσωπο με πρόσωπο. Άλλο πράγμα είναι να έχουν μια ετικέτα τα προϊόντα προέλευσης και άλλο η πιστοποίηση από έναν οργανισμό που ανεβάζει το συνολικό κόστος ενός προϊόντος.
Ο κ. Αλέξανδρος Οικονόμου, διευθυντής της κοινωνικής επιχείρησης «Έδρα», μίλησε για την απληστία, χαρακτηρίζοντάς την ως ακόρεστη ενεργειακή πείνα και εντάσσοντάς την στα ευρύτερα πλαίσια της παθογένειας της ελληνικής κοινωνίας. Η παθογένεια αυτή ξεκινά ήδη ακόμη από το σχολείο, όπου η ομαδικότητα είναι κάτι που εκλείπει, με αποτέλεσμα να είναι μία έννοια, την οποία οι άνθρωποι δεν διδάσκονται. Το ζητούμενο, για τον ίδιο, είναι η οριζόντια συμμετοχή σε δράσεις, αλλά και η δημιουργία κοινωνικών αγαθών, στα πλαίσια της κοινωνικής οικονομίας, που θα πρέπει να επιστρέφουν στην κοινωνία.
Στη συνέχεια, μίλησε ο κ. Στέλιος Κατωμέρης, πρόεδρος Πε.Μη. Κοιν.Σ.Επ. Αττικής (www.socialcoop.gr), ο οποίος ανέφερε ότι τόσο ο ίδιος όσο και οι συνεργάτες του εκπροσωπούν τη μαχόμενη κοινωνική επιχειρηματικότητα, μέσα από την ένωση 30 Κοιν.Σ.Επ. στη γεωγραφική περιφέρεια Αττικής. Τόνισε ότι η σύμπραξη με θεσμική και καταστατική μορφή των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των ποικίλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ένας κοινωνικός επιχειρηματίας σήμερα. Ανέφερε ως παράδειγμα το εξοντωτικό τέλος επιτηδεύματος των 1000€ στην Αττική το οποίο επιβάλλεται σε όλες ανεξαιρέτως τις Κοιν.Σ.Επ. ακόμη και με μηδενικό τζίρο. Στην συνέχεια, έκανε λόγο για το όραμα αλλά και την αναγκαιότητα που αφορά στην δημιουργία 13 περιφερειακών θεσμικών οργάνων όπως ο Πε.Μη. Κοιν.Σ.Επ. (ένα όργανο ανά περιφέρεια), και στην συνέχεια σε μια πανελλήνια ομοσπονδία που θα ενώνει και εκπροσωπεί την Ελληνική κοινωνική επιχειρηματικότητα σε διεθνές επίπεδο. Ζητούμενο για τον ίδιο αποτελεί το να εισαχθούν οι Κοιν.Σ.Επ. στην πραγματική οικονομία άμεσα, καθώς και στη συνεργασία μεταξύ Κοιν.Σ.Επ και των τοπικών παραγωγικών συνεταιρισμών για την δημιουργία σημείων διάθεσης των συνεταιριστικών προϊόντων στην Αττική.
Ο κ. Δήμος Βαρβιτσιώτης, πρόεδρος του Α.ΚΟΙ.Σ.Δ.Α. που υλοποίησε το πρόγραμμα ΤΟΠΣΑ της Α.ΚΟΙ.Σ.Δ.Α., ανέπτυξε τα αποτελέσματα της πράξης «Κοινωφελείς Συνέργειες Επιχειρήσεων» της Αναπτυξιακής Κοινωνικής Σύμπραξης της Δυτικής Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε στη σημαντικότητα της ανάδειξης της οικολογικής γεωργίας, αλλά και στο γεγονός ότι με τη διεξαγωγή προγραμμάτων, δημιουργήθηκαν πράγματι νέες θέσεις εργασίας. Προτείνει τη σύσταση 8 κοινωνικών επιχειρήσεων, και ειδικά στο Αίγιο τη δημιουργία ενός κοινωνικού φροντιστηρίου. Τέλος, τόνισε πως οι Κοιν.Σ.Επ. οφείλουν να ενδιαφέρονται για την ουσία, να έχουν σκοπούς παραγωγικούς, και όχι να έχουν ως πρωταρχικό σκοπό το κέρδος και τα χρήματα.
Ο κ. Κωνσταντίνος Οικονομόπουλος, γενικός γραμματέας της Κοινωνίας 3/3 Α.Μ.Κ.Ε. (www.3ts.gr), ανέφερε τη δημιουργία δύο κοινωνικών επιχειρήσεων: «Εργάτες της Γης» (www.ergatesgis.com) και «Βιοτεχνήματα» (www.biotexnimata.com), και επεσήμανε της δράσεις των παραπάνω Κοιν.Σ.Επ. Για τον ίδιο, αυτό που είναι ζωτικής σημασίας είναι να γίνει μεταφορά των τεχνοκρατικών γνώσεων. Ο Κωνσταντίνος Οικονομόπουλος αναφέρθηκε επίσης αναλυτικά για το πρόγραμμα των περιφερειακών μηχανισμών κοινωνικής οικονομίας που προκηρύχθηκε τον Οκτώβριο του 2014, κατατέθηκαν προτάσεις σε όλες τις περιφέρειες και στη συνέχεια αποσύρθηκε προφανώς λόγω διαδικαστικών προβλημάτων που προέκυψαν και αναμένεται να επαναπροκηρυχθεί τους αμέσως επόμενους μήνες. Αναφέρθηκε στην εμπειρία που είχαν οι οργανώσεις της Κοινωνίας πολιτών στην Αττική και στην Πελοπόννησο που κατέθεσαν αυτό το σύνθετο πρόγραμμα, σε συνεργασία με πολλές ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. που συμμετείχαν σ’ αυτές τις προτάσεις., Εν αντιθέσει με προτάσεις που κατατέθηκαν από αναπτυξιακές εταιρείες και δημόσιους φορείς που περιόριζαν σε δευτερεύοντα ρόλο τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς και τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών. Τόνισε πως είναι φανερό, μέσα από αυτές τις προσυνεδριακές διαδικασίες, ότι υπάρχουν συλλογικοί φορείς στη βάση της κοινωνικής οικονομίας, που πρέπει να εκφραστούν στα νέα σχήματα των κοινωνικών συμπράξεων, ώστε το πρόγραμμα να ωφελήσει πραγματικά αυτούς που το έχουν ανάγκη, και αυτούς για τους οποίους προορίζεται. Δηλαδή, τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς και τις μη κερδοσκοπικές συλλογικές επιχειρήσεις που παράγουν έργο και προϊόντα και δεν κάνουν απλά διαμεσολάβηση. Η τεχνογνωσία βεβαίως είναι περίπλοκη για τις μικρές κοινωνικές επιχειρήσεις, αλλά οι περιφερειακοί μηχανισμοί γίνονται ακριβώς για να μεταφέρουν αυτήν την τεχνογνωσία προς τα κάτω.
Ο κ. Τσολάκος Χρήστος για την «Κοιν.Σ.Επ. Σικυωνίων Λογής Καλούδια»: «Καταφέραμε μια ομάδα ανθρώπων ως ΚΟΙΝΣΕΠ να ιδρύσουμε εδώ και 2 έτη ένα οπωροπαντοπωλείο, όπου διαθέτουμε προϊόντα τοπικών παραγώγων στηρίζοντας την τοπική αγροτική οικονομία, δημιουργώντας 2 νέες θέσεις πλήρους εργασίας με επιτυχία. Ήδη έχουμε περάσει στη πρωτογενή παραγωγή, καλλιεργώντας τα δικά μας προϊόντα (κηπευτικά) τα οποία διαθέτουμε τόσο στη λιανική, μέσα από το δικό μας κατάστημα, όσο και στη χονδρική, τροφοδοτώντας ομοειδής επιχειρήσεις, απασχολώντας περιοδικά επιπλέον εργαζόμενους. Συνεχίζουμε δυναμικά παράγοντας ποιοτικά προϊόντα επενδύοντας σε δίκαια αμειβόμενες θέσεις εργασίας με σε δίκαιη τιμή για τον καταναλωτή και τον παραγωγό. Παραμείνουμε αρωγοί στην κοινωνία που υποφέρει στηρίζοντας τις τοπικές δομές, απασχολώντας άνεργους και προσφέροντας σε τιμές παραγώγου τοπικά προϊόντα. Μέριμνα μας είναι η δίκαιη αμοιβή της εργασίας και όχι το κέρδος.»
Ύστερα, ο κ. Ηλίας Τσουτσοπλίδης, οικονομολόγος, μίλησε για το μάρκετινγκ των κοινωνικών επιχειρήσεων, τονίζοντας πόσο σημαντική είναι η ευθυγράμμιση με τον κοινωνικό σκοπό της επιχείρησης, αλλά και με τις κοινωνικές ανάγκες. Επίσης, ένα ακόμη ζητούμενο είναι η δημιουργία προϊόντων σε άριστη ποιότητα, αλλά και η επίκληση στις αρχές της βιωσιμότητας.
Ο κ. Άρης Ηλίας, γεωπόνος που δραστηριοποιείται στην Κόρινθο, έκανε λόγο για την κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία, και μίλησε για την ανάγκη δημιουργίας ενός στόχου που θα σχετίζεται με την ποιότητα του ίδιου του προϊόντος, και όχι μόνο με την ποιότητα της εμφάνισης του προϊόντος. Επίσης, ανέλυσε την πρόταση τρόπων εύκολης διακίνησης των προϊόντων και επεσήμανε τη διαφοροποίηση της συμβολαιακής γεωργίας από την κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία.
Ο κ. Παναγιώτης Αρβανίτης, βιοκαλλιεργητής στη Δάφνη Αχαΐας, ανέφερε πως αυτό που λείπει είναι η κοινωνική συνείδηση και αποτελεί στόχο και ζητούμενο. Τάσσεται υπέρ της αποκέντρωσης από τις μεγάλες πόλεις και επιστροφή των νέων στις επαρχίες, υπέρ της ανακύκλωσης και των ανακυκλώσιμων προϊόντων και υποστηρίζει την χρεία δημιουργίας μιας οικοκοινότητας. Έκλεισε το λόγο του λέγοντας χαρακτηριστικά πως «Δεν υπάρχουν άνεργοι, θέληση είναι αυτό που χρειάζεται.»
Στη συνέχεια, ο κ. Τάσος Νικολακάκης μίλησε για την αξία της ανακύκλωσης, συλλέγοντας ανακυκλώσιμα και παρέχοντάς τα πίσω στην κοινωνία. Για τον ίδιο, αυτό που είναι απαραίτητο είναι ο υπερτονισμός του «εγώ», δηλαδή να γίνεται οικειοποίηση του παραχθέντος προϊόντος. Δήλωσε επίσης, κατά τη γνώμη του, πως οι επίσημοι φορείς είναι εκείνοι που παρακωλύουν τη χρηματοδότηση των συνεταιρισμών, λόγω μεγάλων συμφερόντων. Η παροχή οικονομικής στήριξης στις Κοιν.Σ.Επ., λοιπόν, είναι ζωτικής σημασίας και πρωτεύουσας ανάγκης.
Ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος ευχαρίστησε για την πρόσκληση που του δόθηκε, καθώς και για όλη αυτή την πρωτοβουλία του συνεδρίου. Αποτέλεσε για τον ίδιο μία ευκαιρία να μάθει περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με τα θέματα που αναλύθηκαν στο εν λόγω συνέδριο.
Ο κ. Ν. Zhlima, πρόεδρος της Ηράκλειας Ένωσης Αττικής και της Reforma Reale Αλβανίας, επεκτάθηκε στην προσέγγιση των κοινωνικών δικτύων και στη διακρατικότητα. Σημείωσε πως η Ελλάδα αποτελεί τον καλύτερο στρατηγικό εταίρο για την Αλβανία. Ο άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πρωταγωνιστής, και είναι σημαντικό να βρεθούν λύσεις. Τόνισε επίσης τα λόγια του Σωκράτη, «μία πόλη διοικείται από οργανωμένα συμφέροντα», αναφερόμενος στην γενικότερη επικρατούσα κατάσταση που αφορά στις Κοιν.Σ.Επ. Κλείνοντας το λόγο του, είπε πως το Δεκέμβριο στην Αλβανία θα φροντίσουν να προωθήσουν τις αρχές και τις αξίες Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το δεύτερο μέρος του συνεδρίου, κλείνει με τον κ. Γιάννο Παπαϊωάννου, μέλος του Δ.Σ. της Α.Μ.Κ.Ε. «Ερύμανθος», ο οποίος ανέλυσε την κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Ηλεία, πιστεύοντας πως υφίσταται αδυναμία συλλογικότητας. Αυτό λοιπόν που είναι σημαντικό είναι να αναπτυχθεί η έμπνευση, η ευαισθησία και η αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών. Η πρόταση που έκανε είναι να γίνει ανακαίνιση και επαναλειτουργία του γηροκομείου στο νομό Ηλείας, και σε γενικότερο πλαίσιο να συνδεθούν τα προϊόντα με τον πολιτισμό μας.
Τέλος, σε αυτό το σημείο των διαδικασιών έγιναν πολλές ερωτήσεις από όλους τους συμμετέχοντες, ένας ζωντανός διάλογος που έδωσε τη δυνατότητα να εκφραστούν όλοι και να καταθέσουν τις απόψεις τους και την εμπειρία τους. Στη συζήτηση συμμετείχαν: ο Δημήτρης Μιχαηλίδης, ο Στέλιος Κατωμέρης, Ο Α. Στρατάκος από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ «ΕΚΑΤΗ», ο Κ. Λυμπέρης από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «ΤΡΙΠΟΤΑΜΑ», η Γ. Λαλιώτη από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ», η Ρ. Χαλκιαδάκη από την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «ΈΛΛΗΝΙΑ ΓΗ», και η Μ. Χωριανοπούλου από την «ΜΕΛΙΦΕΡΑ, τοπική οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών»

Ρεπορτάζ: Ιωάννα Λαγκαδινού