- Γράφει ο Βασίλης Τακτικός*
Η παρουσία του Συνήγορου του Πολίτη στην πρώτη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου έδωσε ανάγλυφα το μήνυμα της νέας κυβέρνησης και μιας νέας εποχής στην πολιτική. Ο Γιώργος Παπανδρέου ως πρωθυπουργός πλέον, μ’ αυτό τον τρόπο, δήλωσε εμφατικά όπως σε όλη την προεκλογική περίοδο το βασικό του σύνθημα »πρώτα ο πολίτης». Συνέδεσε αυτό το μήνυμα, πρώτα με τη διαφάνεια την αλλαγή στη δημόσια διοίκηση και τη λογοδοσία με τη δημοσίευση όλων των αποφάσεων στο διαδίκτυο.
Δεν αρκέστηκε όπως ο προκάτοχός του σε νουθεσίες και ηθικολογίες του τύπου »σεμνότητα και ταπεινότητα», αλλά κάλεσε παράλληλα με τις προτροπές του τις ανεξάρτητες αρχές να ελέγχουν τη δημόσια διοίκηση και τους υπουργούς του, και επέστησε την προσοχή τους ότι έχουν απέναντί τους τον διαρκή έλεγχο. Ζήτησε ξανά όχι την ανοχή, αλλά τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, προφανώς για να ελέγχουν και οι πολίτες από την πλευρά τους με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών τις πράξεις της δημόσιας διοίκησης.
Προκάλεσε με άλλα λόγια τους πολίτες να ελέγχουν την εξουσία. Στη συνθηματολογία της νέας κυβέρνησης δεν υπάρχουν φράσεις όπως των προηγούμενων κυβερνήσεων ‘‘επανίδρυση του κράτους» ή ‘‘εκσυγχρονισμός του κράτους» προφανώς γιατί όλα αυτά αποδείχθηκαν άνευ περιεχομένου χωρίς νέους θεσμούς που μπορούν να ελέγχουν τη διαφθορά, την κακοδιοίκηση και το πελατειακό κράτος. Στις πολιτικές καινοτομίες της νέας κυβέρνησης αντίθετα με το παρελθόν υπάρχει το πρόσταγμα της »πράσινης ανάπτυξης» που πιστώθηκε με το νέο υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
Στη σημειολογία της νέας εποχής, ο μέχρι πρότινος υπουργός για θέματα περιβάλλοντος κ. Σουφλιάς αναγκάζεται να αποχωρήσει εντελώς από την πολιτική σκηνή, και εμφανίζεται στο προσκήνιο ένα εντελώς αντισυμβατικό πρόσωπο με το πολιτικό κατεστημένο η σαραντάχρονη εισηγήτρια της «πράσινη ανάπτυξης» Τίνα Μπιρμπίλη. Παράλληλα, το ίδιο το εκλογικό αποτέλεσμα έφερε τις μεγάλες αποχωρήσεις μιας γενιάς πολιτικών, ενώ αρκετοί απ’ αυτούς μπαίνουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Εκτός των Καραμανλή και Σουφλιά και όλης της ηγετικής τους ομάδας, θα πρέπει να επισημάνουμε και την απουσία του Κώστα Σημίτη και όλης της πάλαιας ηγετικής ομάδας του »εκσυγχρονισμού».
Αντιθέτως, η είσοδος των γυναικών στην κεντρική πολιτική σκηνή όπως της Λούκας Κατσέλη, της Τίνας Μπιρμπίλη, της Κατερίνας Μπατζελή και άλλων δεν φέρνει απλά το άρωμα γυναικών στην κυβέρνηση όπως έγραψε ο τύπος, αλλά σηματοδοτεί την ανάγκη για πιο γνήσια αντιπροσωπευτικότητα της κοινωνίας στην νέα εποχή. Αξιοσημείωτο είναι πάλι ότι και οι δύο υπουργοί που αναλαμβάνουν τα οικονομικά υπουργεία, έχουν θητεύσει επιτυχώς ως στελέχη στον ΟΟΣΑ.
- Τι σηματοδοτούν αυτές οι επιλογές
Ο Γιώργος Παπανδρέου προφανώς δεν προκαλεί ενθουσιασμό στα πλήθη από το μπαλκόνι όπως ο πατέρας του. Φαίνεται όμως ότι μπορεί να προκαλέσει ενθουσιασμό στην ελληνική κοινωνία με τις πολιτικές κινήσεις και επιλογές του. Το έχει αποδείξει σ’ όλη την πολιτική του διαδρομή το αποδεικνύει τώρα με την επιλογή των συνεργατών του.
Θέλει να κάνει την Ελλάδα »Δανία του Νότου» έγραψε ο ξένος τύπος για την εμμονή του στην πράσινη ανάπτυξη. Και υπάρχουν στην χώρα μας οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για μια τέτοια πολιτική. Το κλίμα, το περιβάλλον, και η πολιτιστική κληρονομιά. Έχει τη δυνατότητα όχι μόνον ως πρωθυπουργός της Ελλάδας αλλά και ως πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς να περάσει θέσεις στη διεθνή κοινότητα και ειδικότερα στην Ευρώπη για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Πρώτη ευκαιρία η σύνοδος στην Κοπεγχάγη στο τέλος του μήνα για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.
Η χώρα μας χρειάζεται αυτό το διεθνές κύρος του προέδρου της σοσιαλιστικής διεθνούς ως όπλο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για να ανορθώσει το κύρος της χώρας, μια δυνατότητα που μέχρι πρότινος είχε υποτιμηθεί. Χρειάζεται ένα νέο κύρος στο χρηματιστήριο αξιών. Αξιοπιστία, εμπιστοσύνη, αξιοκρατία, δίκαιη αναδιανομή του εισοδήματος, στήριξη των αδυνάτων της κοινωνίας. Με εφόδια αυτές τις αξίες στο χρηματιστήριο αξιών φαίνεται ότι ξαναγεννήθηκε η ελπίδα και η αισιοδοξία για το μέλλον στον έλληνα πολίτη. Αυτές οι αξίες έχουν την αυτο-αντανακλαστικότητά τους και στην άνοδο του συμβατικού οικονομικού χρηματιστηρίου, και της πραγματικής οικονομίας.
Είμαστε, βέβαια στην αρχή. Πολλά θα εξαρτηθούν από την συνέπεια και συνέχεια των προτεραιοτήτων που έδωσε η νέα κυβέρνηση. Πολλά, επίσης, θα εξαρτηθούν και από την οργανωμένη συμμετοχή της κοινωνίας στον έλεγχο της διακυβέρνησης. Οι σηματοδοτήσεις όμως της πορείας που χάραξε ο νέος πρωθυπουργός είναι μια ξεκάθαρη πρόκληση. »Πρώτα ο πολίτης» έχει τον λόγο. Το ζήτημα είναι πως θα αξιοποιηθεί από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αυτή η ιστορική ευκαιρία, αφού είναι ολοφάνερο ότι δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος.
*Ο Βασίλης Τακτικός είναι Διευθυντής του Oikopress
ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ 