Χιλιάδες κατόχους καταναλωτικών, στεγαστικών και επαγγελματικών δανείων που βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία καταβολής των οφειλών τους προς τις τράπεζες αφορούν οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου που κατέθεσε προ ημερών στη Βουλή η υπουργός Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας κυρία Λούκα Κατσέλη. Ο άμεσα υπεύθυνος για τη διαμόρφωση του νομοσχεδίου, Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή κ. Δ. Σπυράκος, θεωρεί ότι η εφαρμογή του Πτωχευτικού Δικαίου στο επίπεδο του φυσικού προσώπου μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά για σημαντικές ομάδες του πληθυσμού που λόγω δυσμενών οικονομικών συνθηκών αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης. Παρακάτω δημοσιεύονται 21 ερωτήσεις και απαντήσεις με τις οποίες διευκρινίζονται επί μέρους αλλά και ουσιώδεις πτυχές των νέων ρυθμίσεων.
Ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή Δ. Σπυράκος
1 Πότε οι οφειλέτες μπορούν να υπαχθούν σε ρύθμιση;
Οταν έχουν περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών. Προϋπόθεση, να μην έχει συμβεί αυτό δόλια.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Ο οφειλέτης μπορεί να αξιοποιήσει τον νόμο για τη ρύθμιση χρεών και απαλλαγή μόνο μία φορά στη ζωή του.
2 Τι γίνεται αν ο οφειλέτης δεν έχει τη δυνατότητα να καταβάλει κανένα ποσό για την εξόφληση μέρους των χρεών; Το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να ορίσει πολύ μικρό ποσό για καταβολή στους πιστωτές. Μάλιστα καταργήθηκε το 10% ως αρχικά ελάχιστο ποσοστό χρεών που θα πρέπει να εξοφλεί ο οφειλέτης με τις καταβολές των τεσσάρων ετών προκειμένου να επιτύχει την απαλλαγή από τα χρέη. Το δικαστήριο είναι ελεύθερο να κατεβάσει, εφόσον δεν επαρκούν τα εισοδήματα του οφειλέτη, και αυτό το όριο. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί ακόμη να επιτρέψει στον οφειλέτη, ιδίως αν αυτός είναι άνεργος ή έχει σοβαρά προβλήματα υγείας, να μη δίνει για ορισμένη περίοδο κανένα απολύτως ποσό. Το δικαστήριο όμως επανεξετάζει ύστερα από 5-6 μήνες την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο οφειλέτης.
3 Τι γίνεται με την ακίνητη περιουσία του οφειλέτη;
Αυτή ρευστοποιείται από τον σύνδικο που ορίζει το δικαστήριο για να πληρωθούν χρέη προς τους πιστωτές. 4 Μπορεί ο οφειλέτης να εξαιρέσει και να σώσει από τη ρευστοποίηση την ιδιόκτητη κύρια κατοικία μου;
Ναι, ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να εξαιρέσει από τη ρευστοποιήσιμη περιουσία την κύρια κατοικία του, εφόσον αυτή δεν υπερβαίνει σε εμβαδόν το προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις όριο αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 30%. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να αναλάβει ο οφειλέτης με το μέσο επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου, για χρονικό διάστημα που μπορεί να φθάνει ως 20 έτη, την εξυπηρέτηση χρεών που αντιστοιχούν στο 85% της εμπορικής αξίας της κατοικίας. Αν δεν τηρήσει την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους (εμφανίζει καθυστερήσεις μεγαλύτερες των δύο μηνών), προχωρούν οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμού της ακινήτου).
5 Πότε επέρχεται η απαλλαγή από το υπόλοιπο των χρεών;
Εφόσον παρέλθουν τα τέσσερα έτη και έχει τηρήσει ο οφειλέτης τις υποχρεώσεις της ρύθμισης. Η απαλλαγή είναι δηλαδή ανεξάρτητη από την εξυπηρέτηση του πρόσθετου χρέους για τη διάσωση της κύριας κατοικίας.
6 Πού υποβάλλεται η αίτηση για τη ρύθμιση;
Η αίτηση για τη ρύθμιση των οφειλών υποβάλλεται στο Ειρηνοδικείο του τόπου όπου κατοικεί ή διαμένει ο οφειλέτης. Εφαρμόζεται η εκούσια δικαιοδοσία που επιτρέπει στο δικαστήριο την αυτεπάγγελτη έρευνα των γεγονότων.
7 Η προσπάθεια συμβιβασμού πρέπει να έχει προηγηθεί της αίτησης. Ποιος την αναλαμβάνει;
Πριν από την υποβολή της αίτησης ο οφειλέτης υποχρεούται να κάνει προσπάθεια συμβιβασμού με τους πιστωτές. Την προσπάθεια συμβιβασμού πριν από την υποβολή της αίτησης για τον οφειλέτη αναλαμβάνει ο Συνήγορος του Καταναλωτή ή Επιτροπή Φιλικού Διακανονισμού, που λειτουργεί ήδη σε κάθε νομαρχία, ή Ενωση Καταναλωτών ή ο Μεσολαβητής Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών ή δικηγόρος ή άλλος δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που συνδράμει καταναλωτές σε ζητήματα υπερχρέωσης. Για τον συμβιβασμό συντάσσεται πρακτικό που επικυρώνεται από τον αρμόδιο ειρηνοδίκη.
8 Τι πρέπει να περιέχει η αίτηση και ποια έγγραφα θα πρέπει να προσκομιστούν;
Η αίτηση πρέπει να περιέχει: α) Κατάσταση της περιουσίας του οφειλέτη και των κάθε φύσης εισοδημάτων του ίδιου και της/του συζύγου του, β) κατάσταση των πιστωτών του και των απαιτήσεών τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα και γ) σχέδιο διευθέτησης οφειλών, που να λαμβάνει υπόψη με εύλογο τρόπο και συσχέτιση τόσο τα συμφέροντα των πιστωτών όσο και την περιουσία, τα εισοδήματα και την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη. Με την αίτηση ή μέσα σε έναν μήνα από την υποβολή της αίτησης θα πρέπει να προσκομιστούν η βεβαίωση για τη διενέργεια του εξωδικαστικού συμβιβασμού, υπεύθυνη δήλωση για την ορθότητα των στοιχείων που δηλώνει και τα έγγραφα που έχει και αποδεικνύουν τις οφειλές του.
9 Μπορεί ο οφειλέτης να συντάξει μόνος του την αίτηση;
Τα αρμόδια υπουργεία θα εκδώσουν υποδείγματα αιτήσεων, πιστοποιητικών, δηλώσεων, καταστάσεων και σχεδίων διευθέτησης οφειλών με σκοπό να διευκολύνουν τη σύνταξή τους από τον ίδιο τον οφειλέτη. Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει χωρίς αμοιβή τη βοήθεια ενός από τα πρόσωπα ή τους φορείς που συνδράμουν τους καταναλωτές σε θέματα υπερχρέωσης.
10 Τι γίνεται με τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης (διαδικασίες πλειστηριασμού) που βρίσκονται σε εξέλιξη ή με τα οποία απειλείται ο οφειλέτης;
Δεν σταματούν αυτομάτως. Ο οφειλέτης όμως μπορεί να τα σταματήσει με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, και εφόσον πιθανολογείται ότι η αίτηση για τη ρύθμιση των οφειλών θα ευδοκιμήσει.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων, για να είναι ισχυρή η αναστολή, ο οφειλέτης θα πρέπει να καταβάλει από το χρονικό διάστημα της αίτησης και ως την έκδοση της απόφασης τη δόση ενήμερης οφειλής. Δεν υποχρεούται δηλαδή να αποπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις πριν από την υποβολή της αίτησης.
